The Complexities of Implementing Gazetted Fatwas in Malaysia's Federal Territories
Keywords:
Fatwa, gazette, challenge, enforcement, Enforcement Division, Malaysia
Abstract
In Malaysia, non-compliance with a fatwa constitutes a breach under Shariah criminal jurisprudence. In such violations, it is imperative to undertake appropriate enforcement measures to address and mitigate the issue effectively. However, the implementation of enforcement has many challenges. One of the main challenges in enforcing a Shariah criminal offense is to meet the elements of proof for each offense committed. This article aimed to discuss some of the challenges regarding the enforcement of fatwas in the Federal State Territory. This research adopts a qualitative methodology, employing document analysis as a primary tool for data collection. Additionally, the study utilizes interviews to gather insights about the challenges encountered in enforcing fatwas within the community. The collected data is subsequently subjected to descriptive analysis for a comprehensive understanding. The results of the study found that among the main challenges faced by the Enforcement Division of the Federal Territory Islamic Religious Department (JAWI) are the weakness in fulfilling the elements of proving the wrongdoing of the fatwa, lack of specific expertise in matters related to investigation and intelligence as well as a lack of enforcement officers. This situation significantly influences the enforcement department's capacity to implement fatwa compliance measures within this state effectively.
References
Abdul Monir Yaacob. “Pelaksanaan Perundangan Islam Di Malaysia: Satu Penilaian. Jurnal Fiqh.” No 6 )2009).
Abdull Rahman Mahmood, Abdul Muhaimin Mahmood & Mohd Izhar Ariff Mohd Kashim. “Kebebasan Bersuara Dalam Hukum Dan Fatwa: Satu Analisis.” Jurnal Penyelidikan Islam (2010).
Abdul Shukor Husin. “Institusi Kefatwaan di Malaysia: Cabaran Pemerkasaan, Bab 1: Fatwa dan Perbezaan Pandangan: Cabaran dan Penyelesaian.” (2018).
Administration of Islamic Law (Federal Territories) Act 1993 [Act 505].
Ahmad Hidayat Buang. “Analisis Fatwa-Fatwa Semasa Syariah di Malaysia, Jurnal Syariah.” 10:1 (2002).
Ahmad Sunawari Long. “Metodologi Penyelidikan Pengajian Islam.” Penerbit Universiti Kebangsaan Malaysia, Bangi (2015).
Arif Fahmi & Izzawati Wook. “Fatwa: Kedudukannya Di Mahkamah Sivil.” Jurnal Pengurusan dan Penyelidikan Fatwa. Vol 9 (2017).
Arik Sanusi Yeop Johari. “Penyelarasan Fatwa di Malaysia: Kekangan Dari Aspek Perundangan,” Monograf al-Ifta’: Putrajaya. Jabatan Kemajuan Islam Malaysia (JAKIM) (2010).
Auni Abdullah. “Tradisi Pemerintahan Islam & Kolonialisme dalam Sejarah Alam Melayu.” Kuala Lumpur: Dar a-Fikr (2005).
Farahwahidah Mohd Yusof. “Fatwa: Keberkesanannya Memerangi Ajaran Sesat di Malaysia.” Penerbit: Universiti Teknologi Malaysia (UTM), Skudai, Johor Bahru (2011).
Garis Panduan Pengeluaran Fatwa di Malaysia. Muzakarah Jawatankuasa Fatwa MKI Kali Ke-111 pada 9-10 November 2017 di Putra Sunway, Kuala Lumpur. Jabatan Kemajuan Islam Malaysia.
Hasnan Kassan. “Prosedur Mengeluar dan Menguatkuasa Fatwa di Semenanjung Malaysia.” Jurnal Undang-Undang dan Masyarakat 10 (2006).
Hisan Abdul Halim, Azman Abdul Rahman & Abdul Manan Ismail. “Amalan Dan Kaedah Pengeluaran Fatwa Oleh Jawatankuasa Fatwa Negeri Kelantan: Analisis Awal.” Jurnal Pengurusan Dan Penyelidikan Fatwa. SeFPIA (2018).
Ibrahim Deris A.M.N. & Hanifah Haydar Ali Tajudin, “Kesan Kelemahan Sighah Fatwa Terhadap Pendakwaan di Mahkamah Syariah, Kes Ayah Pin”, https://www.academia.edu/7475596/KESAN_KELEMAHAN_SIGHAH_FATWA_TERHADAP_PENDAKWAAN_DI_MAHKAMAH_SYARIAH_Oleh.
Jasni Sulong. “Pemeliharaan Akidah Islam: Analisis Daripada Sudut Penguatkuasaan Undang-Undang Dan Fatwa di Pulau Pinang.” Pusat Pengajian Ilmu Kemanusiaan. Universiti Sains Malaysia. Afkar Vol. 18 (2016).
Kamarudin Ahmad et al. “Reaksi Masyarakat terhadap Keputusan Fatwa Berdasarkan Model Penilaian Kirkpatric, Jurnal Islam, Sosial, Ekonomi Dan Pembangunan.” Vol 2 (2017).
Kassim @Osman bin Ahmad v Dato’ Seri Jamil Khair bin Baharom Menteri di Jabatan Perdana Menteri (Hal Ehwal Agama Islam) & Ors [2016] 7 MLJ 669.
Magaji Chiroma, Mahamad Arifin, Abdul Haseeb Ansari & Mohammad Asmadi Abdullah. “The Concept Of Fatwa (Islamic Verdict) In Malaysia And The Constitutional Dilemma: A Legislation Or Legal Opinion?.” International Journal of Business Economics and Law, Vol 4 Issue 3 (June) (2014).
Maizatul Aliza Chee Din. “Cabaran Pendakwaan Berkaitan Kes Akidah.” Interview, 10 Disember 2021.
Mazni Abdul Wahab. “Pewartaan Fatwa Menurut Enakmen Pentadbiran Perundangan Islam dan Penguatkuasaanya.” Jurnal Syariah, (2004) 12:2.
Mohamad A’sim Ismail. “Kefatwaan dan Perbezaan Pandangan: Menuju ke Hadapan, Bab 10: Fatwa dan Perbezaan Pandangan: Cabaran dan Penyelesaian.” (2018).
Mohammad Azam Hussain, Hairuddin Megat Latif, Mohd. Zakhiri Md. Nor, Md. Rejab Md. Desa, Al-Hanisham Mohd Khalid & Muhammad Azri Mohd Akhir. “Rujukan Kepada Mazhab Dalam Ketetapan Fatwa: Analisa Undang-Undang Pentadbiran Islam di Malaysia.” Jurnal Undang-Undang, Kerajaan dan Komunikasi. Vol 3 (2018).
Mohd Faez Mohd Shah & Noor Naemah Abdul Rahman. “Kepentingan Kaedah Penyelidikan Model Dalam Fatwa Semasa.” Jurnal Pengurusan dan Penyelidikan Fatwa. Jurnal INFAD (2015).
Mohd Haris Abdllah. “Cabaran Penguatkuasa Dalam Menguatkuasa Fatwa.” Interview, 15 Jun 2021.
Mohd Kamel Mat Salleh, Mohd al-Adib Samuri & Mohd Izhar Ariff Mohd Kashim. “Kedudukan Fatwa dan Pendapat Mufti Sebagai Aotoriti di Mahkamah Syariah.” Journal of Islamic Contemporary Law (1) 1-23, Selangor: Universiti Kebangsaan Malaysia (2016).
Mohd. Mahadis Yasin. “Pengurusan Dan Penyelarasan Fatwa: Pelaksanaan Dan Cabaran Di Malaysia.” Jurnal Pengurusan dan Penyelidikan Fatwa (1) (2007).
Mohd Sabree Nasri & Ruzman Md Noor. “Keterangan Pendapat Pakar Sebagai Kaedah Pembuktian Dalam Kesalahan Jenayah Syariah di Alam Siber.” Journal of Law & Governance Vol 3, No 1 (2020).
Muhammad Fathullah Al Haq Muhamad Asni & Jasri Sulong. “Penyelarasan Fatwa Antara Negeri-Negeri: Analisis Amalan Dan Kaedah Penyeragaman Di Malaysia.” Jurnal Pengurusan dan Penyelidikan Fatwa, Vol 9 (2017).
Muhammad Ikhlas Rosele, Luqman Abdullah, Paizah Ismail, Mohd Anuar Ramli. “Konflik Fatwa di Malaysia: Satu Kajian Awal.” Jurnal Fiqh 10 (2013).
Muhamad Miziazam Yahya, Mansor Sulaiman & Hasan Ahmad. “Penyelarasan Fatwa Dan Kaedah Penyelesaiannya Di Malaysia: Suatu Kajian Literatur.” Jurnal IJHTC Issue 4, Vol 1 (2018).
Muhammad Rawwas Qalcahji. Mausucah Fiqh Abi Bakar al-Siddiq, Beirut: Dar al-Nafais (1994).
Noraini Mohd Ali. “Kesan Fatwa Setelah Diwartakan Tidak Dikuatkuasakan.” Interview, 8 Mac 2019.
Norhanini Ismail. “Cabaran Penguatkuasa Dalam Menguatkuasa Fatwa.” Interview, 15 Jun 2021.
Noor Naemah Abdul Rahman. “Ruang Ijtihad Dalam Amalan Fatwa di Malaysia: Sorotan Dari Sudut Pentadbiran Fatwa.” Jurnal Syariah. (2002).
Othman Ishak. “Fatwa dalam Perundangan Islam.” Kuala Lumpur: Penerbit Fajar Bakti Sdn. Bhd. (1981).
Rang Undang-Undang Pentadbiran Agama Islam Negeri (Wilayah-Wilayah Persekutuan). Fasal 35 (1).
Suhaizad Saifuddin. “Keperluan Memperkasakan Undang-Undang dan Penguatkuasaan bagi Kesalahan Berhubung Ajaran Sesat di Negeri Sembilan: Satu Kajian.” https://www.academia.edu/14752665/KEPERLUAN_MEMPERKASAKAN_UNDANG_UNDANG_DAN_PENGUATKUASAAN_BAGI_KESALAHAN_BERHUBUNG_AJARAN_SESAT_DI_NEGERI_SEMBILAN_SATU_KAJIAN.
Suhaizad Saifudin, Ruzian Markom & Mohd. Munzil Muhamad. “Kaedah Pembuktian dalam Undang-Undang Keterangan Mahkamah Syariah dan Mahkamah Sivil di Malaysia: Satu Kajian Perbandingan.” 30 Kanun (2) Januari (2019).
Suwaid Tapah. “Perundangan dan Penguatkuasaan Fatwa dalam Fatwa di Malaysia.” Kuala lumpur: Jabatan Syariah dan Undang-Undang (2004).
Shamrahayu A. Aziz. “Institusi Fatwa dalam Perundangan Negara, Bab 2: Fatwa dan Perbezaan Pandangan: Cabaran dan Penyelesaian.” (2018).
Shamrahayu A. Aziz, “Isu Penguatkuasaan Undang-Undang Jenayah Syariah di Malaysia.” Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka (2016).
Siti Zubaidah Ismail. “Undang-Undang Kesalahan Jenayah Syariah di Malaysia.” Kuala Lumpur: Penerbit Universiti Malaya (UM) (2017).
Siti Zubaidah Ismail, Zusyarafain Yusof & Mohd Afiq Afandi Mohd Azahari. “Cabaran Perundangan Penguatkuasaan dan Pendakwaan Syarie: Tumpuan Terhadap Tatacara Penguatkuasan dan Pendakwaan Jenayah Syariah.” Jurnal Hukum Jilid 4 (2014).
Syariah Criminal Offenses Act (Federal Territories) 1997.
Syariah Criminal Procedure (Federal Territories) 1997 [Act 560].
Wan Mohd Khairul Firdaus Wan Khairuldin. “Pengurusan Fatwa di Malaysia.” Penerbit: Universiti Sultan Zainal Abidin (UNISZA) Kuala Terengganu (2020).
Zaini Nasohah. “Kes-kes Penguatkuasaan dan Pelaksanaan Perintah Nafkah di Mahkamah Syariah Selangor.” (1999-2004). Dlm. Mohd Al Adib Samuri & Mohd Zamro Muda(pnyt.). Warisan Kecendekiaan Islam: Perundangan Islam dan Muamalat, Bangi: Fakulti Pengajian Islam (2014).
Zaini Nasohah & Suwaid Tapah. “Analisis Pelaksanaan Prosiding Saman Penghutang Penghakiman dalam Penguatkuasaan Perintah Pembayaran Nafkah: Kajian Kes Mahkamah Syariah Negeri Selangor.” Jurnal Undang-Undang Masyarakat (2001).
Zaini Nasohah, Undang-Undang Penguatkuasaan Fatwa di Malaysia, Islamiyyat 27 (1) (2005).
Abdull Rahman Mahmood, Abdul Muhaimin Mahmood & Mohd Izhar Ariff Mohd Kashim. “Kebebasan Bersuara Dalam Hukum Dan Fatwa: Satu Analisis.” Jurnal Penyelidikan Islam (2010).
Abdul Shukor Husin. “Institusi Kefatwaan di Malaysia: Cabaran Pemerkasaan, Bab 1: Fatwa dan Perbezaan Pandangan: Cabaran dan Penyelesaian.” (2018).
Administration of Islamic Law (Federal Territories) Act 1993 [Act 505].
Ahmad Hidayat Buang. “Analisis Fatwa-Fatwa Semasa Syariah di Malaysia, Jurnal Syariah.” 10:1 (2002).
Ahmad Sunawari Long. “Metodologi Penyelidikan Pengajian Islam.” Penerbit Universiti Kebangsaan Malaysia, Bangi (2015).
Arif Fahmi & Izzawati Wook. “Fatwa: Kedudukannya Di Mahkamah Sivil.” Jurnal Pengurusan dan Penyelidikan Fatwa. Vol 9 (2017).
Arik Sanusi Yeop Johari. “Penyelarasan Fatwa di Malaysia: Kekangan Dari Aspek Perundangan,” Monograf al-Ifta’: Putrajaya. Jabatan Kemajuan Islam Malaysia (JAKIM) (2010).
Auni Abdullah. “Tradisi Pemerintahan Islam & Kolonialisme dalam Sejarah Alam Melayu.” Kuala Lumpur: Dar a-Fikr (2005).
Farahwahidah Mohd Yusof. “Fatwa: Keberkesanannya Memerangi Ajaran Sesat di Malaysia.” Penerbit: Universiti Teknologi Malaysia (UTM), Skudai, Johor Bahru (2011).
Garis Panduan Pengeluaran Fatwa di Malaysia. Muzakarah Jawatankuasa Fatwa MKI Kali Ke-111 pada 9-10 November 2017 di Putra Sunway, Kuala Lumpur. Jabatan Kemajuan Islam Malaysia.
Hasnan Kassan. “Prosedur Mengeluar dan Menguatkuasa Fatwa di Semenanjung Malaysia.” Jurnal Undang-Undang dan Masyarakat 10 (2006).
Hisan Abdul Halim, Azman Abdul Rahman & Abdul Manan Ismail. “Amalan Dan Kaedah Pengeluaran Fatwa Oleh Jawatankuasa Fatwa Negeri Kelantan: Analisis Awal.” Jurnal Pengurusan Dan Penyelidikan Fatwa. SeFPIA (2018).
Ibrahim Deris A.M.N. & Hanifah Haydar Ali Tajudin, “Kesan Kelemahan Sighah Fatwa Terhadap Pendakwaan di Mahkamah Syariah, Kes Ayah Pin”, https://www.academia.edu/7475596/KESAN_KELEMAHAN_SIGHAH_FATWA_TERHADAP_PENDAKWAAN_DI_MAHKAMAH_SYARIAH_Oleh.
Jasni Sulong. “Pemeliharaan Akidah Islam: Analisis Daripada Sudut Penguatkuasaan Undang-Undang Dan Fatwa di Pulau Pinang.” Pusat Pengajian Ilmu Kemanusiaan. Universiti Sains Malaysia. Afkar Vol. 18 (2016).
Kamarudin Ahmad et al. “Reaksi Masyarakat terhadap Keputusan Fatwa Berdasarkan Model Penilaian Kirkpatric, Jurnal Islam, Sosial, Ekonomi Dan Pembangunan.” Vol 2 (2017).
Kassim @Osman bin Ahmad v Dato’ Seri Jamil Khair bin Baharom Menteri di Jabatan Perdana Menteri (Hal Ehwal Agama Islam) & Ors [2016] 7 MLJ 669.
Magaji Chiroma, Mahamad Arifin, Abdul Haseeb Ansari & Mohammad Asmadi Abdullah. “The Concept Of Fatwa (Islamic Verdict) In Malaysia And The Constitutional Dilemma: A Legislation Or Legal Opinion?.” International Journal of Business Economics and Law, Vol 4 Issue 3 (June) (2014).
Maizatul Aliza Chee Din. “Cabaran Pendakwaan Berkaitan Kes Akidah.” Interview, 10 Disember 2021.
Mazni Abdul Wahab. “Pewartaan Fatwa Menurut Enakmen Pentadbiran Perundangan Islam dan Penguatkuasaanya.” Jurnal Syariah, (2004) 12:2.
Mohamad A’sim Ismail. “Kefatwaan dan Perbezaan Pandangan: Menuju ke Hadapan, Bab 10: Fatwa dan Perbezaan Pandangan: Cabaran dan Penyelesaian.” (2018).
Mohammad Azam Hussain, Hairuddin Megat Latif, Mohd. Zakhiri Md. Nor, Md. Rejab Md. Desa, Al-Hanisham Mohd Khalid & Muhammad Azri Mohd Akhir. “Rujukan Kepada Mazhab Dalam Ketetapan Fatwa: Analisa Undang-Undang Pentadbiran Islam di Malaysia.” Jurnal Undang-Undang, Kerajaan dan Komunikasi. Vol 3 (2018).
Mohd Faez Mohd Shah & Noor Naemah Abdul Rahman. “Kepentingan Kaedah Penyelidikan Model Dalam Fatwa Semasa.” Jurnal Pengurusan dan Penyelidikan Fatwa. Jurnal INFAD (2015).
Mohd Haris Abdllah. “Cabaran Penguatkuasa Dalam Menguatkuasa Fatwa.” Interview, 15 Jun 2021.
Mohd Kamel Mat Salleh, Mohd al-Adib Samuri & Mohd Izhar Ariff Mohd Kashim. “Kedudukan Fatwa dan Pendapat Mufti Sebagai Aotoriti di Mahkamah Syariah.” Journal of Islamic Contemporary Law (1) 1-23, Selangor: Universiti Kebangsaan Malaysia (2016).
Mohd. Mahadis Yasin. “Pengurusan Dan Penyelarasan Fatwa: Pelaksanaan Dan Cabaran Di Malaysia.” Jurnal Pengurusan dan Penyelidikan Fatwa (1) (2007).
Mohd Sabree Nasri & Ruzman Md Noor. “Keterangan Pendapat Pakar Sebagai Kaedah Pembuktian Dalam Kesalahan Jenayah Syariah di Alam Siber.” Journal of Law & Governance Vol 3, No 1 (2020).
Muhammad Fathullah Al Haq Muhamad Asni & Jasri Sulong. “Penyelarasan Fatwa Antara Negeri-Negeri: Analisis Amalan Dan Kaedah Penyeragaman Di Malaysia.” Jurnal Pengurusan dan Penyelidikan Fatwa, Vol 9 (2017).
Muhammad Ikhlas Rosele, Luqman Abdullah, Paizah Ismail, Mohd Anuar Ramli. “Konflik Fatwa di Malaysia: Satu Kajian Awal.” Jurnal Fiqh 10 (2013).
Muhamad Miziazam Yahya, Mansor Sulaiman & Hasan Ahmad. “Penyelarasan Fatwa Dan Kaedah Penyelesaiannya Di Malaysia: Suatu Kajian Literatur.” Jurnal IJHTC Issue 4, Vol 1 (2018).
Muhammad Rawwas Qalcahji. Mausucah Fiqh Abi Bakar al-Siddiq, Beirut: Dar al-Nafais (1994).
Noraini Mohd Ali. “Kesan Fatwa Setelah Diwartakan Tidak Dikuatkuasakan.” Interview, 8 Mac 2019.
Norhanini Ismail. “Cabaran Penguatkuasa Dalam Menguatkuasa Fatwa.” Interview, 15 Jun 2021.
Noor Naemah Abdul Rahman. “Ruang Ijtihad Dalam Amalan Fatwa di Malaysia: Sorotan Dari Sudut Pentadbiran Fatwa.” Jurnal Syariah. (2002).
Othman Ishak. “Fatwa dalam Perundangan Islam.” Kuala Lumpur: Penerbit Fajar Bakti Sdn. Bhd. (1981).
Rang Undang-Undang Pentadbiran Agama Islam Negeri (Wilayah-Wilayah Persekutuan). Fasal 35 (1).
Suhaizad Saifuddin. “Keperluan Memperkasakan Undang-Undang dan Penguatkuasaan bagi Kesalahan Berhubung Ajaran Sesat di Negeri Sembilan: Satu Kajian.” https://www.academia.edu/14752665/KEPERLUAN_MEMPERKASAKAN_UNDANG_UNDANG_DAN_PENGUATKUASAAN_BAGI_KESALAHAN_BERHUBUNG_AJARAN_SESAT_DI_NEGERI_SEMBILAN_SATU_KAJIAN.
Suhaizad Saifudin, Ruzian Markom & Mohd. Munzil Muhamad. “Kaedah Pembuktian dalam Undang-Undang Keterangan Mahkamah Syariah dan Mahkamah Sivil di Malaysia: Satu Kajian Perbandingan.” 30 Kanun (2) Januari (2019).
Suwaid Tapah. “Perundangan dan Penguatkuasaan Fatwa dalam Fatwa di Malaysia.” Kuala lumpur: Jabatan Syariah dan Undang-Undang (2004).
Shamrahayu A. Aziz. “Institusi Fatwa dalam Perundangan Negara, Bab 2: Fatwa dan Perbezaan Pandangan: Cabaran dan Penyelesaian.” (2018).
Shamrahayu A. Aziz, “Isu Penguatkuasaan Undang-Undang Jenayah Syariah di Malaysia.” Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka (2016).
Siti Zubaidah Ismail. “Undang-Undang Kesalahan Jenayah Syariah di Malaysia.” Kuala Lumpur: Penerbit Universiti Malaya (UM) (2017).
Siti Zubaidah Ismail, Zusyarafain Yusof & Mohd Afiq Afandi Mohd Azahari. “Cabaran Perundangan Penguatkuasaan dan Pendakwaan Syarie: Tumpuan Terhadap Tatacara Penguatkuasan dan Pendakwaan Jenayah Syariah.” Jurnal Hukum Jilid 4 (2014).
Syariah Criminal Offenses Act (Federal Territories) 1997.
Syariah Criminal Procedure (Federal Territories) 1997 [Act 560].
Wan Mohd Khairul Firdaus Wan Khairuldin. “Pengurusan Fatwa di Malaysia.” Penerbit: Universiti Sultan Zainal Abidin (UNISZA) Kuala Terengganu (2020).
Zaini Nasohah. “Kes-kes Penguatkuasaan dan Pelaksanaan Perintah Nafkah di Mahkamah Syariah Selangor.” (1999-2004). Dlm. Mohd Al Adib Samuri & Mohd Zamro Muda(pnyt.). Warisan Kecendekiaan Islam: Perundangan Islam dan Muamalat, Bangi: Fakulti Pengajian Islam (2014).
Zaini Nasohah & Suwaid Tapah. “Analisis Pelaksanaan Prosiding Saman Penghutang Penghakiman dalam Penguatkuasaan Perintah Pembayaran Nafkah: Kajian Kes Mahkamah Syariah Negeri Selangor.” Jurnal Undang-Undang Masyarakat (2001).
Zaini Nasohah, Undang-Undang Penguatkuasaan Fatwa di Malaysia, Islamiyyat 27 (1) (2005).
Published
2023-12-28
How to Cite
Zainal Abidin, N., & Nasohah, Z. (2023). The Complexities of Implementing Gazetted Fatwas in Malaysia’s Federal Territories. Mazahib, 22(2), 485-518. https://doi.org/10.21093/mj.v22i2.5862
Section
Articles
Copyright (c) 2023 Nur Hazirah Zainal Abidin, Zaini Nasohah
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
JOURNAL AFFILIATION
